Aditivët mbrojnë motorin nga depozitat e krijuara duke neutralizuar acidet e dëmshme që krijohen gjatë funksionimit të motorit, sigurojnë mbrojtje kundër korrozionit të pjesëve metalike, duke zgjatur jetën e tij. Përveç këtyre dy aditivëve bazë, vajrat LUBEX përmbajnë edhe përmirësime shtesë të disa karakteristikave si viskoziteti, qëndrueshmëria oksiduese e vajit, reduktimi i aftësisë për shkumëzim dhe aditivë të tjerë të përshtatshëm sipas klasifikimit të vajrave që ofrojnë mbrojtje të plotë dhe të besueshme të motorit nga të gjitha aspektet e mundshme.

Vajrat multigradëshe janë të përshtatshëm për përdorim të pandërprerë gjatë gjithë vitit dhe njihen nga etiketa në paketimin e tyre, si: SAE 5W-30, SAE 0W-40, SAE 10W-40. Në etiketim, vajrat motorik shumëgradësh kanë gjithmonë dy numra dhe shkronjën W (W- Winter-dimër). Kur krahasoni dy vajra shumëgradësh, për shembull SAE 5W-30 dhe SAE 0W-40, vaji SAE 0W-40 ka karakteristika më të mira lëvizëse për shkak të rezistencës më të madhe ndaj ndikimit të temperaturës së jashtme në ndryshimin e viskozitetit, që do të thotë se ky vaj nuk do të ndryshojë vetitë e tij dhe në temperatura më të larta maksimale dhe minimale vjetore, ndryshe nga tjetri. Vajrat motorik monogradësh nuk janë të përshtatshëm për përdorim gjatë gjithë vitit, sepse janë shumë më të ndjeshëm ndaj ndikimit të temperaturës së jashtme në ndryshimin e viskozitetit dhe në përcaktimin e tyre kanë gjithmonë ose vetëm një numër ose një numër dhe shkronjën W: p.sh. SAE 30 (verë) ose SAE 5W (dimër). Pothuajse të gjithë vajrat Lubex janë vajra shumëgradësh dhe përdorimi i tyre rekomandohet gjatë gjithë vitit, që do të thotë se përdoruesi i vajrave Lubex nuk ka kosto shtesë për ndryshimin e vajit me ndryshimin e stinëve.

Sipas përbërjes së tyre kimike, vajrat ndahen në tre lloje bazë: vajra mineral, gjysmë sintetik dhe sintetik. Vajrat mineral në thelb përmbajnë vaj bazë me origjinë minerale dhe pako të aditivëve sipas shkallës së tyre API dhe SAE. Vajrat sintetik në përbërjen e tyre përmbajnë vajra bazë që mund të jenë me origjinë minerale dhe sintetik dhe një pako të aditivëve të përshtatshëm sipas shkallës API dhe SAE të tyre.

Vajrat gjysmë sintetik janë një kombinim i këtyre dy llojeve të vajrave. Kohët e fundit, industria e naftës ka nxjerrë në treg vajra me origjinë biologjike, të cilat janë ende një gjë e rrallë në tregun tonë. Ato përmbajnë komponenta të biodegradueshme që i bëjnë ato tërheqëse për sa i përket mbrojtjes së mjedisit jetësor dhe si një zëvendësues i mundshëm për vajrat ekzistues. Vajrat nga programiLubex përfaqësohen nga të tre llojet e vajrave, si: Mineral – Lubex Universal SAE 15W-40, gjysmë sintetik – Lubex Unic Plus SAE 10W-40 dhe vaji sintetik më cilësor Lubex SuperSyn SAE 5W-40.

Sa më i ulët të jetë numri i parë, aq më e madhe është rrjedhshmëria e vajit në temperaturat e dimrit, dhe rrjedhimisht aftësia e vajit për të arritur shpejt në pjesët lëvizëse të motorit. Prandaj, një vlerë më e lartë e numrit të dytë në shenjë do të thotë që vaji ruan aftësinë e tij për të lubrifikuar edhe në temperatura të larta. Për shembull, shenja 5W-40 në vajin tonë premium motorik Lubex Supersyn do të thotë se ai siguron lubrifikimin e besueshëm dhe të plotë të motorit në të gjithë intervalin e temperaturës midis -35 ^oC dhe më shumë se 40 ^oC.

Sidoqoftë, klasa e viskozitetit nuk është faktori vendimtar për cilësinë e një vaji të caktuar motori. Për këtë shërben specifikimi.

ACEA qëndron për Shoqatën evropiane të prodhuesve të automobilave dhe etiketon vajrat motorik sipas sa vijon:

– ACEA klasa A janë vajra motorik për motorët me benzinë në makinat e pasagjerëve
– ACEA klasa B janë vajra motorik për motorët dizell në makinat e pasagjerëve dhe automjetet për dërgesa
– ACEA klasa C janë vajra motorik për motorët me benzinë dhe dizell me një filtër për grimca tymi në sistemin e shkarkimit
– ACEA klasa E janë vajra motorik për motorët dizell në kamionë

Shenja e klasës plotësohet nga një shenjë numerike, e cila në thelb i referohet kufizimeve të sasisë së hirit të sulfat, fosforit dhe squfurit:

– ACEA A1/B1 – vajra motorik për konsum të reduktuar të karburantit dhe viskozitet të ulët në temperaturat e dimrit
– ACEA А3/B3 – vaj për motorë me performancë të lartë dhe për konsum të reduktuar të karburantit; avullim i zvogëluar dhe parandalim i depozitave; mundësia e intervaleve të zgjatura të zëvendësimit. Nuk është destinuar për dizell me injeksion të drejtpërdrejtë të karburantit.
– АCEA A3/B4 –njëjtë si A3/B3, por e destinuar për dizell me injeksion direkt të karburantit.
– ACEA A5/B5 – vaj për motorë me performancë jashtëzakonisht të lartë, për motorët me benzinë dhe dizell me injeksion direkt; mundësia e intervaleve të zgjatura të zëvendësimit.

Specifikimi sipas API të Institutit Amerikan të Naftës tregon cilësinë dhe vetitë e vajrave. Shënimi bëhet me dy shkronja pas përcaktimit bazë API: S i referohet vajrave për motorët me benzinë, C për motorët dizell. Sipas këtij specifikimi, ato ndryshojnë:

– API SM – në vlefshmëri që nga viti 2004, me konsum të reduktuar të karburantit dhe mbrojtje të sistemit të pastrimit të gazrave të shkarkimit.
– API SL – në vlefshmëri që nga viti 2001.
– API SJ – në vlefshmëri që nga viti 1996; humbjen e reduktuar nga avullimi.
– API CI-4 – në vlefshmëri që nga viti 2002; për motorët me riqarkullim të gazrave të shkarkimit
– API CH-4 – në vlefshmëri që nga viti 1998

Përveç këtyre specifikimeve, prodhuesit e makinave përcaktojnë kërkesa të veçanta në lidhje me cilësinë e vajrave motorika me specifikime, si BMW, Ford, Mercedes-Benz, Opel, Peugeot, Porsche, Renault, Volkswagen dhe etj.

Termi “lubrifikant” i përdorur për vajrat ose yndyrnat i referohet vetëm funksionit më të rëndësishëm që ato kanë në motor dhe në automjete në përgjithësi. Me zhvillimin e teknologjisë automobilistike u zhvilluan paralelisht edhe mjetet e lubrifikimit, kështu që me kalimin e kohës ato u përmirësuan nga një mjet i zakonshëm pune në një lloj “pjese konstruktive” të motorit, që kontribuon në funksionimin e tij më të qetë dhe shërbimin më jetëgjatë.
–Lubrifikimi: Lubrifikimi zvogëlon fërkimin midis pjesëve të motorit, dhe rrjedhimisht konsumimin e tyre. Prandaj, lëshohet më pak nxehtësi.
–Ftohja:  Vaji lubrifikues e merr nxehtësinë nga vendet ku lëngu nga sistemi i ftohjes nuk arrin, si p.sh. pistonët, dhe e përçon atë, për shembull, në enën e vajit, ose në modele të caktuara, në ftohësin e vajit.
–Mbyllja:  Lubrifikuesi kryen funksionin e izolimit të imët, për shembull në veshjet e cilindrit.
–Zvogëlimi i zhurmës:  Nëpërmjet shtresës së vajit zvogëlohet tingulli metalik nga prekja e pjesëve lëvizëse, p.sh. pistonët me shtratin e cilindrave.
–Mbrojtja kundër plakjes:  Aditivët në vaj parandalojnë formimin e depozitave në motor në formën e përbërjeve rrëshinore ose asfaltike.
–Ruajtja e pastërtisë në motor: Vaji përmban shtesa (aditivë) që neutralizojnë papastërtitë në vaj dhe i mbajnë ato në të, duke penguar kështu grumbullimin e tyre në pjesët vitale të motorit.
–Mbrojtja nga korrozioni: Nëpërmjet shtresës së vajit në pjesët metalike brenda motorit, parandalohet korrozioni nën ndikimin e ujit të kondensuar dhe lagështisë së ajrit. Vaji i motorit është gjithashtu i aftë të thithë një sasi të caktuar uji.
–Neutralizimi:Kur zvogëlohet shkalla e ngjeshjes (efekti i goditjes), një pjesë e gazrave të djegies arrijnë në bllokun e motorit. Vaji neutralizon përbërësit e dëmshëm, siç janë acidet sulfurike që krijohen nga dioksidi i squfurit.
–Transmetimi i fuqisë:  Fuqia transmetohet në të gjitha pikat e lubrifikimit përmes shtresës së hollë të vajit. Në kushinetat rrëshqitëse, për shembull, kjo bëhet përmes krijimit të një pyke vaji për lubrifikimin.

… në makinat deri në vitin 1910, shoferi duhej të pomponte vajin duke përdorur një pompë dore në kabinën ose kushinetat e motorit. … deri në vitin 1925, kalorësit duhej të ndërhynin duke injektuar një sasi shtesë vaji përmes pompës së dorës gjatë ngarkesës më të lartë të motorit, zakonisht te motoçikletat. … në motorët modern me shpejtësi të lartë, rrjedha e vajit përmes sistemit të lubrifikimit është midis 300 dhe 400 litra vaj në minutë. Për krahasim, rrjedha e gjakut në trupin e njeriut, me pesë deri në gjashtë litra gjak, arrin një fluks prej rreth 100 litra në minutë gjatë sforcimeve të forta. … temperatura e unazave të sipërme të pistonit dhe brazdave të tyre arrin një temperaturë midis 240 dhe 280 gradë Celsius, në varësi të motorit. Vaji ka edhe atë detyrë të thithë një pjesë të kësaj nxehtësie

Sa më i ulët të jetë numri i parë, aq më e madhe është rrjedhshmëria e vajit në temperaturat e dimrit, dhe rrjedhimisht aftësia e vajit për të arritur shpejt në pjesët lëvizëse të motorit. Prandaj, një vlerë më e lartë e numrit të dytë në përcaktim do të thotë që vaji ruan aftësinë e tij për të lubrifikuar edhe në temperatura të larta. Për shembull, përcaktimi 5W-40 në vajin tonë premium motorik Lubex Supersyn do të thotë se ai siguron lubrifikimin e besueshëm dhe të plotë të motorit në të gjithë intervalin e temperaturës midis -35 ^oC dhe më shumë se ^oC.

Sidoqoftë, klasa e viskozitetit nuk është faktori vendimtar për cilësinë e një vaji të caktuar motori. Për këtë shërben specifikimi.

Detergjentët dhe dispersantët
Gjatë procesit të djegies në motorët dizell dhe benzinë, krijohen një mori produktesh të djegies, të cilat ndikojnë në masën më të madhe ose më të vogël në vajin e motorit. Këto janë kryesisht produkte nga vjetërimi i vajit, mbetjet e karburantit pjesërisht ose plotësisht të padjegura, tymi, përbërjet acidike, oksidet e azotit dhe uji. Detyra e aditivëve të detergjentit, pra aditivëve shpërndarës, të njohur më parë si aditivë HD, është të mbështjellin papastërtitë e ngurta dhe të lëngshme dhe t’i mbajnë ato në vaj, në mënyrë që të parandalojnë depozitimin e tyre në pjesët e motorit. Përveç kësaj, edhe komponimet acide duhet të neutralizohen.

Aditivët për mbrojtjen nga korrozioni
Korrozioni në thelb është gravurë kimike ose elektrokimike e sipërfaqeve metalike. Shkaktarët më të zakonshëm të korrozionit janë oksigjeni dhe uji. Uji i nevojshëm për korrozionin dhe formimin e acideve vjen kryesisht nga lagështia në ajër. Në sasi më të vogël, uji shfaqet nga djegia që rezulton nga reaksioni i karburantit me oksigjenin nga ajri.

Aditivët kundër presionit ekstrem dhe kundër konsumit
Kur pjesët që rrëshqasin njëra ndaj tjetrës, si kushinetat, pistonët, valvulat dhe ingranazhet, nuk mund të ndahen më plotësisht nën ngarkesë të lartë, sipërfaqet e trupave rrëshqitës preken, dhe kështu vjen deri te konsumi i shtuar dhe, në raste ekstreme, deformimi i tyre ose shkrirja e pjesërishme. Këto aditivë krijojnë një shtresë jashtëzakonisht të hollë në sipërfaqet rrëshqitëse. Në kushte normale, ato janë të fort, por nën presion dhe temperaturë fitojnë aftësinë për të rrëshqitur. Në këtë mënyrë parandalohet kontakti i drejtpërdrejtë metal me metal, pra konsumimi i tepërt. Sipas nevojës, këto shtresa rinovohen vazhdimisht.

Përmirësuesit e indeksit të viskozitetit
Vajrat mineral ndryshojnë viskozitetin në varësi të temperaturës. Në një temperaturë të ulët, ato janë më pak të lëngshme, dhe në një temperaturë më të lartë, ato janë më të lëngshme. Ky ndryshim në viskozitet në lidhje me temperaturën mund të jetë më pak a më shumë i theksuar në vajra të ndryshëm dhe shprehet në një vlerë numerike pa dimension VI – indeksi i viskozitetit. Vajrat motorik monogradësh (me një zonë) kanë VI midis 90 dhe 100, ndërsa vajrat motorik shumëgradësh (me shumë zona) kanë VI më të lartë se 120. Kjo vlerë mund të arrihet në vajrat mineral me VI midis 90 dhe 100 duke shtuar viskozitet të përmirësuesit të indeksit, të cilët paraqesin molekula të gjata të hidrokarbureve në formë fibrash. Kur vaji është i ftohtë, molekulat janë kompakte dhe të patretura, duke mos ndikuar në rritjen e viskozitetit. Kur vaji nxehet, ato shpërndahen plotësisht dhe fryhen, me çka arrihet dendësimi i dëshiruar i vajit, dhe në këtë mënyrë edhe indeks më i lartë i viskozitetit.

Aditivët për reduktimin e pikës së derdhjes – Pourpoint
Pika e derdhjes është temperatura më e ulët në të cilën vaji është ende i lëngshëm. Dendësimi i vajit është për shkak të kristalizimit të parafinave që përmbahen në vajin bazë, gjë që gjithashtu çon në rritje të viskozitetit. Për parandalimin e këtyre fenomeneve përdoren aditivë, të cilët krijojnë një numër të madh kristalesh të vegjël dhe të palidhur, të cilët ndikojnë në rrjedhshmërinë e vajit në një masë më të vogël në krahasim me kristalet e mëdha dhe të lidhura të parafinës.

Aditivët kundër shkumëzimit
Pjesë lëvizëse, si boshti me gunga, pistonët, ingranazhet, etj. shkaktojnë përzierjen intensive të vajit me ujin, gjë që çon në shkumëzim. Shkuma ndikon negativisht në funksionalitetin e plotë të sistemit të lubrifikimit dhe mund të shkaktojë defekte të rënda.